Uw boot vaarklaar maken voor het vaarseizoen: een checklist

Het vaarseizoen staat voor de deur! De dagen worden langer, de temperaturen stijgen en het water lonkt. Tijd om uw boot uit de stalling te halen en vaarklaar te maken voor een nieuw seizoen vol vaarplezier. Of u nu een ervaren schipper bent of net begint met varen: een goede voorbereiding voorkomt verrassingen onderweg.

1. Motor en techniek

Een betrouwbare motor betekent zorgeloos varen. Voorkom motorproblemen bij de eerste tocht door uw technische systemen grondig na te lopen. Veel storingen ontstaan door achterstallig onderhoud, en dat is zonde – én vaak makkelijk te voorkomen.

Na een heel seizoen in de stalling of op de vaste ligplek is het goed om de motor van uw boot na te kijken. Veel mensen geven hun motor een grote beurt voor de boot de winterstalling in gaat. Slim, want dit bespaart u in het voorjaar een hoop werk. In dit geval volstaat een kleine check up.

Loop in ieder geval deze punten na:

• Ververs de motorolie en eventueel ook de olie in de keerkoppeling.
• Vervang het olie- en brandstoffilter als dat nog niet gebeurd is.
• Controleer de impeller op scheurtjes (vervang bij twijfel).
• Breng de V-snaren op spanning en neem een reserveset mee.
• Check het koelwaterpeil en maak de wierpot goed schoon.
• Laat de motor proefdraaien en kijk naar de oliedruk en temperatuur.
• Ook de elektrische installatie vraagt aandacht. Zijn de accu’s nog goed? Werkt de verlichting? Maak de accupolen schoon en vervang verouderde stekkers. Slechte bedrading of een lege accu wil niemand midden op het water.

Extra tip: Gebruik een powerbank of zonnepaneeltje als backup-oplader voor navigatie of telefoons.

2. Onderwaterschip: antifouling en anodes

Antifouling en aangroei voorkomen

Algen, mossels en schelpjes hechten zich tijdens het varen vast op het onderwaterschip. Vooral de schroefas is kwetsbaar voor aangroei, zeker als uw boot de hele winter op een vaste ligplaats heeft gelegen. Hoewel aangroei in zoet water minder snel ontstaat dan in zout water, blijft het verstandig om de schroefas goed te controleren.

• Controleer of er speling zit op de schroefas
• Check de watergesmeerde lagers in de uithouder
• Staat de boot op het droge? Smeer de uitneembare sensors opnieuw in met siliconenvet

Een goede antifoulinglaag voorkomt aangroei, verbetert de vaarsnelheid en verlaagt het brandstofverbruik. Controleer daarom elk seizoen of een nieuwe laag nodig is.

Anodes vervangen = schade voorkomen

De anodes op uw boot voorkomen schade aan metalen onderdelen door galvanische corrosie – een elektrisch proces dat vooral in water ontstaat. De anodes fungeren als ‘offerblok’: ze worden opzettelijk aangetast om andere, duurdere onderdelen te beschermen.

• Vervang anodes als meer dan 50% is weggevreten
• Tot die tijd: schoonborstelen is voldoende
• Gebruik zinken anodes op zout water
• Aluminium of magnesium anodes zijn beter voor zoet water

Een goed functionerende set anodes verlengt de levensduur van uw boot en draagt bij aan veilige vaart.

3. Gas en elektriciteit

De gasinstallatie aan boord is iets waar u liever geen risico’s mee neemt. Vervang gasslangen en drukregelaars standaard elke 2 à 3 jaar, ook als ze er goed uitzien. Controleer daarnaast alle leidingen op lekkage en test gasapparaten vóór u vertrekt.

4. Veiligheidsmiddelen aan boord

Een ongeluk zit in een klein hoekje. Controleer daarom of alle reddingsmiddelen compleet én in goede staat zijn:

• Zijn de reddingsvesten nog heel? Blaas ze op om lekkage te testen. Doe dit met een fietspompje en niet met uw mond, het vocht uit uw adem komt dan in het reddingsvest terecht.
• Vervang zouttabletten en gaspatronen bij automatische vesten.
• Check houdbaarheid van fakkels, lichtkogels en brandblussers.
• Zorg voor een branddeken in de kombuis.
• Heeft u een reddingsvlot aan boord? Laat deze keuren indien nodig.

Neemt u kinderen of onervaren gasten mee? Leg de basisregels uit en zorg voor goed passende reddingsvesten.

5. Maak de boot schoon

Comfort begint met een schone en goed uitgeruste boot: een frisse boot vaart prettiger. Het dek schrobben, de romp in de was zetten en de boot van binnen lekker opfrissen. Moet de boot geverfd worden? Let dan goed op de buitentemperatuur. Verven doet u het beste als het buiten tussen de 15 en 25 graden is. De luchtvochtigheid mag niet hoger dan 85% zijn. Veel booteigenaren vinden het een mooi gezicht om de waterlijn even bij te werken. Dit hoeft niet, maar staat wel erg netjes.

6. Lijnen en tuigage

Voor u gaat varen, checkt u eerst alle lijnen en vallen. U wilt na een vaartochtje tenslotte ook weer kunnen aanmeren. Is alles nog heel of zijn er meerlijnen en vallen beschadigd? Zorg dat alle lijnen die u nodig hebt ook aanwezig zijn.

Kijk ook naar de uitrusting:

• Reinig en controleer meertrossen, ankerlijnen en fenders.
• Was vieze lijnen (met een sopje of op lage temperatuur in de wasmachine).
• Controleer de ankerketting op slijtage.

Voor zeilboten:

• Check de tuigage op scheurtjes of slijtage.
• Inspecteer mast, giek, salingen en borging van spanners.
• Reinig en smeer lieren en draaiende onderdelen.

7. Administratie en vaargebied

Is op papier ook alles goed geregeld? Een foutje in de papieren kan een boete of vertraging opleveren. Zorg dat uw administratie klopt:

• Check of uw vaarvergunning nog geldig is.
• Vraag tijdig een visakte aan als u wilt vissen.
• Controleer of uw vaarbewijs nog nodig is of aangepast moet worden.
• Loop ook uw bootverzekering even na. Klopt het vaargebied nog? Is de boot gewijzigd van naam, ligplaats of motor? Zo voorkomt u problemen bij schade. Ook als uw situatie niet veranderd is, is het goed om uw polisvoorwaarden voor het vaarseizoen begint nog even na te lopen. De kans is groot dat het de moeite waard is om over te stappen naar een bootverzekering van Eerdmans Jachtverzekeringen.

Tip: Vaarregels en bedieningstijden kunnen jaarlijks veranderen. Check vaarweginformatie.nl of een vaarapp voor updates in uw regio.

8. Voorbereid op de eerste tocht

Voordat u vol gas het seizoen in gaat, is het slim om eerst een korte proefvaart te maken. Zo merkt u snel of alles goed werkt – en krijgt u zelf ook weer gevoel bij de boot.

Denk ook aan praktische zaken voor onderweg:

• Drinkwater, zonnebrand, snacks, EHBO-kit.
• Warme kleding of extra dekens bij wisselend weer.
• Oplader, zaklamp en eventueel een powerbank.
• Reservebril of zonnebril.

Gebruik apps zoals Waterkaarten, Navionics of Windy voor actuele route-, weer- en diepte-informatie.

Heeft u zelf nog tips?

Heeft u nog tips voor het begin van het seizoen die niet op onze checklist staan? Mail ons uw tips en ervaringen naar [email protected]. We kijken uit naar uw reacties.